H "Mαύρη Παρασκευή" του ΟΠΑΠ. Στον αέρα η ιδιωτικοποίηση του πλουμιστού φιλέτου. Η θανατηφόρα παρέμβαση της Κομισιόν.

Από τον Νίκο Χρυσικόπουλο

Ένα ισχυρό θεσμικό, διοικητικό και χρηματιστηριακό πλήγμα δέχθηκε την περασμένη Παρασκευή ο ΟΠΑΠ, η δεύτερη μεγαλύτερη λοταρία στον κόσμο σύμφωνα με τις πρόσφατες δηλώσεις του νέου επικεφαλής της εταιρείας Κ. Λουρόπουλου στο Bloomberg. Η μετοχή του Οργανισμού υπέστη τη μεγαλύτερη πτώση (-16,65%) από την εισαγωγή του στο Χρηματιστήριο, «χάνοντας» κεφαλαιοποίηση της τάξης των 330 εκατ. ευρώ σε μια μόλις συνεδρίαση έπειτα από το «μπαράζ» πωλήσεων που πραγματοποίησαν μεγάλα ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια όπως η HSBC, η Credit Suisse και η Goldman Sachs.
Ήταν το αποτέλεσμα πληροφοριών αναφορικά με τη «διευθέτηση» των εκκρεμοτήτων του Οργανισμού έναντι της Ε.Ε., τόσο στο επίπεδο της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ε.Ε. (κρατικές ενισχύσεις), όσο και στο επίπεδο της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικής Αγοράς (επέκταση του μονοπωλίου για τα τυχερά παιχνίδια κατά 10 έτη, άδειες για VLTs). Βάσει των διαρροών, η Κομισιόν συναινεί στην επέκταση της αποκλειστικής άδειας διεξαγωγής τυχερών παιχνιδιών από τον ΟΠΑΠ κατά 10 έτη (έως το 2030, στο πλαίσιο της συμφωνίας Δημοσίου – ΟΠΑΠ), αλλά ζητά να εναρμονιστεί το φορολογικό καθεστώς του ΟΠΑΠ στα επίπεδα του 30% επί των μεικτών κερδών (σημαντικά υψηλότερα από ό,τι σήμερα), ότι δηλαδή ορίζει ο νόμος 4002/2011 (Ρυθμιση Αγοράς Παιγνίων), ώστε να μην υπάρχει φορολόγηση «δύο ταχυτήτων» για τα νέα παιχνίδια που θα εισαχθούν μελλοντικά στην αγορά.  Παράλληλα, ο ΟΠΑΠ εμφανίζεται να χάνει το προβάδισμα του ενός έτους για την είσοδο των VLTs στην αγορά, κάτι που είχε περιληφθεί στη σύμβαση με το Δημόσιο. 

Αμέσως σήμανε κόκκινος συναγερμός. Οι μεγάλες ελληνικές χρηματιστηριακές συμπεριέλαβαν τα σενάρια αυτά στα πρωινά reports που αποστέλλουν στους πελάτες τους και τους διαχειριστές των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων που έχουν τοποθετηθεί σε ελληνικούς τίτλους. Έτσι, μόλις άρχισαν οι πρώτες πράξεις στο ταμπλό του Χ.Α. την Παρασκευή, η μετοχή του ΟΠΑΠ άρχισε να δέχεται ένα ανελέητο σφυροκόπημα. Και αυτό διότι με τους πιο απλούς υπολογισμούς, μια αναπροσαρμογή του φορολογικού καθεστώτος που διέπει τη λειτουργία του ΟΠΑΠ στα επίπεδα του 30% επί των μικτών κερδών, μεταφράζεται σε μείωση κατά 400 εκατ. ευρώ, καθώς ο ΟΠΑΠ εμφάνισε 1,3 δισ. ευρώ μικτά κέρδη για την χρήση 2011.

Αυτόματα, δηλαδή, αναπροσαρμόζεται η αποτίμηση του ΟΠΑΠ σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα, αλλάζουν τιμές-στόχοι και μεταβάλλονται τα εκτιμώμενα από τους αναλυτές κέρδη ανά μετοχή. Άμεσα η  Eurobank Securities υπολόγισε πως ένα τέτοιο σενάριο περικόπτει στο μισό τα εκτιμώμενα κέρδη ανά μετοχή για του 2013, ενώ σε ό,τι αφορά τα έσοδα από την αποκρατικοποίηση εκτιμά πως μειώνονται κατά περίπου 250 – 300 εκατ. ευρώ. Το κυριότερο, αλλάζουν τα δεδομένα για την πώληση του 29% η οποία όλα δείχνουν ότι θα πραγματοποιηθεί σε σημαντικά χαμηλότερες αποτιμήσεις, επιτρέποντας τη συμμετοχή και σε διεκδικητές οι οποίοι έβλεπαν τα νούμερα να «ξεφεύγουν» δεδομένου ότι ο ΟΠΑΠ είχε ήδη ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ market cap (πλέον βρίσκεται στα 1,6 δισ. ευρώ).

Παρέμβαση

Θορυβημένη και, κυρίως, αιφνιδιασμένη, η προσφάτως διορισμένη διοίκηση της ΟΠΑΠ ΑΕ αποφάσισε να αντιδράσει. Επιχειρήθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπάρξει επικοινωνία με τον υπουργό Οικονομικών, η οποία ωστόσο δεν κατέστη δυνατή μέχρι αργά το απόγευμα της Παρασκευής λόγω της συμμετοχής του κ. Στουρνάρα στο Eurogroup. Ο χρόνος πέρναγε, η μετοχή άγγιζε το -18%, τα τηλέφωνα από οργισμένους fund managers μεγάλων οίκων του εξωτερικού που ζητούσαν να ενημερωθούν για το τί ακριβώς συμβαίνει ήταν επίμονα, μέχρι που έφθασε στα γραφεία του ΟΠΑΠ το ερώτημα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Με μεγάλη καθυστέρηση, παρά το ότι πριν την έναρξη της συνεδρίασης το ζήτημα είχε γνωστοποιηθεί, η εποπτική αρχή ζήτησε λίγο μετά τις 14.00 να ενημερωθεί για τους λόγους της μεγάλης υποχώρησης της μετοχής. Επί της ουσίας, ζητούσε απαντήσεις από τον ΟΠΑΠ για ένα ζήτημα που βρίσκεται στην αρμοδιότητα του Ελληνικού Δημοσίου και της Ε.Ε... Σε κάποιες άλλες κεφαλαιαγορές, ενδεχομένως η διαπραγμάτευση του τίτλου να είχε ανασταλεί για λόγους προστασίας του επενδυτικού κοινού.

Ωστόσο, ο ΟΠΑΠ όφειλε να απαντήσει. Με επιστολή του προς τις χρηματιστηριακές αρχές ανέφερε ένα τέταρτο περίπου πριν τις 17.00 πως “δεν έχει περιέλθει σε γνώση της ΟΠΑΠ Α.Ε. καμιά ενημέρωση περί αλλαγής του φορολογικού καθεστώτος που διέπει τη λειτουργία της”. Μια τυπική απάντηση το περιεχόμενο της οποίας, σύμφωνα με όσα γνωρίζει το Capital.gr, καθορίστηκε έπειτα από παρέμβαση του κ. Φουλίδη, εκπροσώπου του ΤΑΙΠΕΔ στο δ.σ. του Οργανισμού.

Αποστάσεις

Αν και το απόγευμα της ίδιας ημέρας συνεδρίαζε το Δ.Σ της ΟΠΑΠ ΑΕ, ελάχιστοι φάνηκαν να αντιλαμβάνονται - δεδομένου ότι το νυν διοικητικό συμβούλιο τοποθετήθηκε στην εταιρεία μόλις προ 10ημέρου -τι πραγματικά είχε συμβεί τις ώρες που προηγήθηκαν. Ενδεχομένως, όμως, να προβληματίζονταν ακόμη περισσότερο εάν ήταν σε θέση να γνωρίζουν την επικοινωνία που πραγματοποιήθηκε μεταξύ του εκπροσώπου του Χ. Αλμούνια με την αντιπροσωπεία της Ε.Ε στην Αθήνα σχεδόν την ίδια ώρα, βάσει της οποίας έγινε γνωστή ότι ούτε συνεδρίαση υπήρξε με τη συμμετοχή του Επιτρόπου, ούτε οριστική απόφαση έχει ληφθεί αναφορικά με τα ανοικτά θέματα του ΟΠΑΠ καθώς η διαδικασία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. 

Ενδεχομένως η εξέλιξη αυτή να σχετίζεται με τις αποστάσεις που εμφανίζεται να κρατά το ΥΠΟΙΚ. Κύκλοι του υπουργείου το βράδυ της Παρασκευής εξέφρασαν άγνοια για το θέμα της αλλαγής του φορολογικού καθεστώς του Οργανισμού, ανεξαρτήτως, βέβαια, του προφανούς κέρδους που έχει η κυβέρνηση από μια τέτοια εξέλιξη, αφού και γεμίζουν τα κρατικά ταμεία και προχωρά μια «ηχηρή» αποκρατικοποίηση.

Τι ακολουθεί από εδώ και ύστερα; Το μείζον, βέβαια, είναι να αποσαφηνιστεί επισήμως από το ΤΑΙΠΕΔ που πραγματοποιεί τις διαβουλεύσεις με τα κλιμάκια της Κομισιόν τι τελικώς θα ισχύσει για το φορολογικό καθεστώς του ΟΠΑΠ, ώστε να γνωρίζουν διοίκηση, μέτοχοι και θεσμικοί επενδυτές. Σε περίπτωση, τελικώς, που το 30% επί των μικτών κερδών ισχύει, τότε επίσης θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ποια θα είναι η πολιτική της ΟΠΑΠ ΑΕ σε επίπεδο ανταποδοτικών τελών προς το κράτος (χορηγίες, αθλητισμός κλπ), καθώς επίσης και η εμπορική της πολιτική.

Η διοίκηση του ΟΠΑΠ καλείται παράλληλα να επιλέξει τη στάση που θα κρατήσει αναφορικά με το θέμα, στη βάση και των συμβάσεων που έχει υπογράψει με το δημόσιο, τόσο για το μονοπώλιο, όσο και για τα VLTs. Πρόκειται για δικαιώματα που κόστισαν στην εταιρεία συνολικά 935 εκατ. ευρώ και για τα οποία προσέφυγε για πρώτη φορά στην σύγχρονη ιστορία της σε τραπεζικό δανεισμό. Από τις αποφάσεις της θα προκύψουν σημαντικά μηνύματα, τόσο για την αξία που έχουν οι συμβάσεις που υπογράφει μια ιδιωτική εταιρεία με το Δημόσιο (με προεκτάσεις στις συμβάσεις που καλούνται να υπογράψουν με τη σειρά τους οι ξένοι επενδυτές λ.χ. για αποκρατικοποιήσεις), αλλά και για να διευκρινιστεί κατά πόσον η ΟΠΑΠ είναι μια εταιρεία που προασπίζεται τα συμφέροντα του συνόλου των μετόχων της.