Παρουσίαση του βιβλίου «Ματωμένες μνήμες 1940-45» στους Γαργαλιάνους

07.08.2011: Συζήτηση με το κοινό για το βιβλίο «Ματωμένες μνήμες 1940-45». «Ματωμένες μνήμες 1940-45» του Ιωάννη Μπουγά από τις εκδόσεις «Πελασγός».

Στις 7 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στους Γαργαλιάνους η παρουσίαση του βιβλίου «Ματωμένες μνήμες 1940-45» από τις εκδόσεις «Πελασγός». Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην Μπρίσκειο Δημοτική Βιβλιοθήκη, που βρίσκεται στο ωραίο πάρκο της πόλης, μαζί με τον επιβλητικό ανδριάντα του ηρωικού τέκνου της, του Μακεδονομάχου ήρωα Τέλου Άγρα. Το πολυπληθές και εκλεκτό ακροατήριο, μεταξύ των οποίων, όπως ανακοινώθηκε, ήταν και οι δημοτικοί άρχοντες Γαργαλιάνων από την πλευρά της πλειοψηφίας με επικεφαλής τον αντιδήμαρχο Στάθη Αδριανόπουλο (υποστράτηγο ε.α.), παιδιά και άλλοι συγγενείς θυμάτων από τον Μελιγαλά και τους Γαργαλιάνους, και άλλοι που είχαν έρθει από μακριά (την Πάτρα, την Μεγαλόπολη, τον Μελιγαλά, τα Φιλιατρά, την Κυπαρισσία, τον Πύργο κ.λπ.) άκουσε με προσοχή τους ομιλητές, καθώς και την συζήτηση που ακολούθησε. Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο καθηγητής Δημήτριος Καρδαράς και για το βιβλίο μίλησαν ο συγγραφέας Γεώργιος Τζουβαλάς (αντιστράτηγος ε.α.), η πρώην Δήμαρχος Μελιγαλά Ελένη Αλειφέρη-Καραθανάση, δικηγόρος, και ο συγγραφέας του έργου, καθηγητής Ιωάννης Μπουγάς.

Ο κ. Τζουβαλάς στις παρατηρήσεις του για το βιβλίο τόνισε την αντικειμενική παρουσίαση των γεγονότων της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου και την σκιαγράφηση των προσωπικοτήτων των πρωταγωνιστών τους από τον συγγραφέα...Από την ομιλία της κ. Αλιφέρη-Καραθανάση εντυπωσίασε η αποστροφή της: «Ο κ. Μπουγάς με την επιμελημένη έρευνα και την λεπτομερή καταγραφή της ιστορίας των σφαγών του Σεπτεμβρίου 1944 στον Μελιγαλά και στους Γαργαλιάνους, αλλά και των γεγονότων που προηγήθηκαν, έδωσε πίσω την τιμή στα χιλιάδες αθώα θύματα και στους κατοίκους αυτών των πόλεων. Για 65 χρόνια οι μεν πρώτοι είχαν συκοφαντηθεί ως υπεύθυνοι εγκλημάτων και αντιπατριωτικής συμπεριφοράς, ενώ οι δεύτεροι συχνά αντιμετωπίζονταν με καχυποψία και ερωτηματικά λόγω της καταγωγής τους από τις ως άνω πόλεις. Ο κ. Μπουγάς ταυτοποιώντας τα θύματα (τους αξιωματικούς και τους άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας των Γαργαλιάνων και του Μελιγαλά, και τους πολυπληθέστερους αμάχους πολίτες) ως ευυπόληπτους Έλληνες πατριώτες από όλα τα κοινωνικά στρώματα και ηλικίες, και παρουσιάζοντας με αδιάσειστα στοιχεία τον οργανωμένο τρόπο με τον οποίο εκτελέστηκε η δολοφονία τους από μονάδα του ΕΛΑΣ, και ενώ ήταν ήδη αιχμάλωτοι, απέδωσε σ’ αυτούς και στην περιοχή την μέχρι τώρα απούσα ιστορική δικαιοσύνη».Ο ίδιος ο συγγραφέας στην ομιλία του, φανερά συγκινημένος, από την αποδοχή που έχει λάβει το έργο του από την μεγάλη πλειοψηφία των συμπατριωτών του, τόνισε την προσπάθειά του να καταγράψει όσο πιο αντικειμενικά μπορούσε τα πραγματικά γεγονότα, αδιαφορώντας για την ταυτότητα των ενόχων και τον καταμερισμό των ευθυνών για την τραγωδία που αντιμετώπισαν οι κάτοικοι της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου την περίοδο που καλύπτει το βιβλίο. Η ομιλία του τελείωσε με αυτά τα λόγια: «Τελειώνοντας, θέλω να επαναλάβω κάτι γι αυτούς που θα πουν: Καλά τι τα θέλεις τώρα αυτά και μας τα θυμίζεις; Αυτά δεν ξαναγίνονται! Συμφωνώ και εγώ. Σίγουρα, δεν θα ξαναγίνουν τα ίδια. Και προς θεού δεν πρέπει με τίποτα να ξαναγίνουν. Όμως, δεν χρειάζεται να γίνουν τα ίδια για να βρει τον τόπο μας καινούργια καταστροφή και δυστυχία. Το αβυσσαλέο μίσος για τον συμπατριώτη, τον γείτονα, τον πρώην φίλο, τον συγγενή ακόμη, η ομαδική υστερία, και η πειθήνια υπακοή σε ηγέτες ακατάλληλους μπορούν πάλι να συμβούν. Παρόμοιοι ηγέτες, με οδηγό μόνο τις προσωπικές τους επιδιώξεις της στιγμής, μπορούν να ξανάρθουν και να παρασύρουν αυτούς που δεν γνωρίζουν την ιστορία του τόπου τους.

Γιατί η Ιστορία έχει παρελθόν, παρόν, και μέλλον, που συνδέονται άρρηκτα. Κλείνω με αυτήν την επίκληση προς εσάς, και μέσω υμών, σε όλους τους συμπατριώτες Γαργαλιανιώτες: Διαβάστε το βιβλίο. Μάθετε τι έγινε, και πάρτε μαθήματα από αυτά τα τρομερά που έγιναν στον τόπο μας. Εύχομαι, να μην υπάρξει ποτέ πια παρόμοια διαίρεση. Τίποτα καλό δεν φέρνει το μίσος και η διαίρεση. Αρκετά, μέχρι τώρα! Ούτε να πει κανείς από σας «α, ώστε αυτά έκανε ο τάδε, ή ο πατέρας του τάδε, ή ο παππούς του». Την περίοδο για την οποία ομιλούμε, αγαπητοί συμπατριώτες, ήταν πολύ εύκολο, αυτός ο τάδε να ήταν και ο δικός μου πατέρας, και ο δικός σου παππούς, ο θείος ή ο αδελφός σου. Ο περισσότερος κόσμος παρασύρθηκε από ακατάλληλους ηγέτες.Ελπίζω και θέλω το βιβλίο να γίνει αιτία περισσότερης ομόνοιας μεταξύ των συμπατριωτών μου, μετριοπάθειας σε όλες τις δημόσιες εκδηλώσεις, και τιμής και μνήμης σε όλα τα θύματα. Ο χειρότερος θάνατος, ο πραγματικός θάνατος, είναι η λήθη! Γι’ αυτό, πιστεύω ότι είναι πια καιρός να κτιστεί ένα κοινό μνημείο για τα θύματα της πόλης των Γαργαλιάνων και από τις δύο πλευρές την περίοδο 1940-1949, και να μνημονεύονται όλοι από κοινού μια φορά τον χρόνο. Αυτό προϋποθέτει βέβαια να πέσει λίγο νερό στο κρασί πολλών. Ένα παρόμοιο έργο αξίζει την προσπάθεια. Η δημοτική αρχή, και όλοι οι σχετικοί φορείς, ας το σκεφθούν. Πιστεύω ότι θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για όλα μας τα θύματα».Από την συζήτηση που ακολούθησε ξεχώρισε η απάντηση του συγγραφέα στην ερώτηση του Θεόδωρου Δεληγιάννη «κ. καθηγητά, γιατί αποκαλείτε γενοκτονία τις σφαγές στον Μελιγαλά και στους Γαργαλιάνους;», που ήταν η εξής: «Όταν σε μια πόλη δολοφονείς την πνευματική ηγεσία (τους δασκάλους, τους καθηγητές, τους γιατρούς, τους δικηγόρους, τους ιερείς, τους επιχειρηματίες, τους φαρμακοποιούς, τους συμβολαιογράφους κ.λπ.) και επίσης ένα μεγάλο ποσοστό των νέων της, ακριβώς όπως έκανε ο ΕΛΑΣ στον Μελιγαλά και στους Γαργαλιάνους, αυτό είναι γενοκτονία σύμφωνα και με τον ορισμό των Ηνωμένων Εθνών».Γενικά, όλες οι παρεμβάσεις που έγιναν από ακροατές της εκδήλωσης είχαν πολλά κοινά σημεία αναφοράς: την αντικειμενικότητα του συγγραφέα, την πληρότητα του έργου χρονικά, γεωγραφικά, και στην περιγραφή των περιστατικών, καθώς και την ποιότητα της γραφής με την κριτική χρήση της ευρείας βιβλιογραφίας και την επιτυχή ενσωμάτωση στο κείμενο της ιστορίας των μαρτυριών των αυτοπτών μαρτύρων και συμμετεχόντων στα γεγονότα. Με αυτά τα χαρακτηριστικά, το βιβλίο του Ιωάννη Μπουγά αναδεικνύεται σε έργο αναφοράς για τον Εμφύλιο στην Πελοπόννησο.